تفسیر دادنامه شماره ۴۲۸۰ هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری درباره حق بیمه کارکنان نیمه‌وقت
مقدمه: اهمیت آرای هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
دیوان عدالت اداری به عنوان رکن نظارتی نظام حقوقی کشور، با صدور آرای تخصصی، نقش مهمی در تبیین قوانین و مقررات ایفا می‌کند. یکی از این آرای مهم، دادنامه شماره ۴۲۸۰ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۷ هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری است که به بررسی نحوه محاسبه حق بیمه کارکنان نیمه‌وقت و ساعتی می‌پردازد.
موضوع دادنامه: چالش در محاسبه حق بیمه کارکنان ساعتی
شاکی در این پرونده اظهار داشته است که برخی پزشکان و دندانپزشکان، در مطب‌های خود از منشی‌های نیمه‌وقت بهره می‌برند که قرارداد کاری آنها به صورت ساعتی تنظیم شده است. این کارکنان حقوق و مزایای خود را بر مبنای ساعات کارکرد دریافت می‌کنند. بنابراین درخواست شده بود که سازمان تأمین اجتماعی نیز باید حق بیمه این افراد را بر اساس ساعات واقعی کارکرد محاسبه کند و نه بر مبنای یک روز کامل.
دفاعیات سازمان تأمین اجتماعی: استناد به رویه قانونی
اداره کل وصول حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی با دفاع از عملکرد خود، اعلام کرده است که محاسبه حق بیمه بر اساس یک روز کامل، حتی در خصوص کارگران نیمه‌وقت یا ساعتی، مطابق با قوانین و مقررات جاری صورت گرفته و مغایرتی با اصول قانونی ندارد.
رأی هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری: تأیید عملکرد سازمان تأمین اجتماعی
هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری، پس از بررسی شکایت و دفاعیات، طی دادنامه شماره ۴۲۸۰، اقدامات سازمان تأمین اجتماعی را قانونی دانسته و درخواست ابطال نامه مورد اعتراض را رد کرده است. بدین ترتیب، رویه فعلی سازمان در خصوص دریافت لیست حق بیمه بر اساس یک روز کامل، تأیید و تثبیت شده است.
آثار حقوقی دادنامه: قابلیت استناد برای سایر کارکنان ساعتی
بر اساس این رأی، نه تنها در خصوص منشی‌های نیمه‌وقت پزشکان و دندانپزشکان، بلکه در ارتباط با سایر کارگرانی که به صورت ساعتی فعالیت می‌کنند و لیست حق بیمه آنان بر مبنای یک روز کامل محاسبه می‌شود، نیز این دادنامه قابلیت استناد خواهد داشت. بنابراین، این رأی یک مبنای حقوقی مهم برای تداوم رویه موجود سازمان تأمین اجتماعی محسوب می‌شود.
نتیجه‌گیری: تثبیت رویه قانونی محاسبه حق بیمه
دادنامه شماره ۴۲۸۰ دیوان عدالت اداری، با تأیید عملکرد سازمان تأمین اجتماعی در دریافت حق بیمه به صورت روزانه، گامی مهم در جهت شفاف‌سازی تکالیف بیمه‌ای کارفرمایان و مؤسسات درمانی برداشته است. این رأی همچنین نشان‌دهنده اهمیت تنظیم دقیق قراردادهای کاری و رعایت الزامات قانونی در حوزه تأمین اجتماعی می‌باشد.
متن نامه :
بسمه تعالی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
شماره: ۲۱۰۰/۱۴۰۳/۱۴۰۰
سازمان تأمین اجتماعی
موضوع: جهش تولید با مشارکت مردم
پوست: دارد
اربیّت: فوری
جناب آقای دکتر موسوی
مدیرعامل محترم سازمان تأمین اجتماعی
موضوع:
ارسال تصویر دادنامه شماره ۴۲۸۰ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۷ هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری
با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد (ص)،
احتراماً، به پیوست تصویر دادنامه شماره ۴۲۸۰ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۷ هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری، مبنی بر تأیید و عدم ابطال نامه شماره ۵۰۲۰/۱۴۰۱/۲۷۹۴ مورخ ۱۴۰۱/۰۴/۱۶ اداره کل وصول حق بیمه، ارسال و به استحضار می‌رساند:
شاکی در دادخواست مطروحه اظهار داشته است که برخی از پزشکان و دندانپزشکان در مطب‌ها از منشی نیمه‌وقت استفاده می‌کنند و قرارداد کاری آنها به صورت ساعتی تنظیم شده و حقوق و مزایای مربوطه نیز بر همان اساس پرداخت می‌شود؛ لذا سازمان تأمین اجتماعی می‌بایست بر اساس نوع قرارداد و مطابق با ساعات کارکرد، لیست حق بیمه دریافت نماید و نباید حق بیمه را بر مبنای یک روز کامل محاسبه کند.
با توجه به دفاعیات این اداره کل و بر اساس دادنامه صادره به شماره ۴۲۸۰ مورخ ۱۴۰۲/۱۱/۱۷ هیأت تخصصی دیوان عدالت اداری، اقدامات سازمان تأمین اجتماعی در خصوص اخذ لیست حق بیمه کارگران نیمه‌وقت یا ساعتی به صورت یک روز کامل، مطابق قوانین و مقررات تشخیص داده شده و نامه مورد اعتراض، ابطال نگردیده است.
شایان ذکر است این دادنامه در خصوص سایر کارگرانی که به صورت ساعتی فعالیت می‌کنند اما لیست حق بیمه آنها برابر با یک روز کامل دریافت می‌شود، نیز قابلیت استناد دارد.
عمران نعیمی
مدیرکل امور حقوقی و قوانین
